Gold Price: లక్షకు చేరువలో బంగారం ధర... ప్రయోగశాలలో తయారుచేసే అవకాశం ఉందా?
- ఆకాశాన్నంటుతున్న పసిడి ధరలు
- ప్రయోగశాలల్లో బంగారం తయారీకి శాస్త్రీయంగా రెండు పద్ధతులు
- అవి అణుమార్పిడి, రసాయన/జీవ పద్ధతులు
- అధిక వ్యయం, సాంకేతిక పరిమితులు, తక్కువ దిగుబడి ప్రధాన అవరోధాలు
- భవిష్యత్తులో పర్యావరణహిత ప్రత్యామ్నాయంగా మారే అవకాశం
దేశంలో బంగారం ధరలు చుక్కలనంటుతున్నాయి. పది గ్రాముల పసిడి ధర లక్ష రూపాయలకు చేరువవుతున్న తరుణంలో, సామాన్యులకు బంగారం కొనడం ఒక కలగానే మిగిలిపోతోంది. ఈ నేపథ్యంలో, ప్రయోగశాలలో బంగారాన్ని తయారు చేయగలమా అనే ప్రశ్న ఆసక్తి రేకెత్తిస్తోంది. శతాబ్దాలుగా రసవాదుల ఊహల్లో ఉన్న ఈ ఆలోచన, ఆధునిక విజ్ఞాన శాస్త్రంతో కొంతమేర సాధ్యమైనప్పటికీ, వాణిజ్యపరంగా ఇది ఎంతవరకు విజయవంతమవుతుంది? ప్రస్తుత ధరల నేపథ్యంలో కృత్రిమ బంగారం ఒక ప్రత్యామ్నాయం కాగలదా? అనే వివరాల్లోకి వెళ్తే...
శాస్త్రవేత్తలు ప్రధానంగా రెండు పద్ధతుల ద్వారా ప్రయోగశాలలో బంగారాన్ని సంశ్లేషణ చేయగలుగుతున్నారు. మొదటిది అణు మార్పిడి. ఈ పద్ధతిలో, న్యూక్లియర్ రియాక్టర్లు లేదా పార్టికల్ యాక్సిలరేటర్లను ఉపయోగించి పాదరసం, ప్లాటినం వంటి మూలకాలపై అధిక శక్తి కణాలతో దాడి చేస్తారు. దీనివల్ల వాటి అణు నిర్మాణంలో మార్పు వచ్చి బంగారం అణువులుగా మారతాయి.
అయితే, ఈ ప్రక్రియకు విపరీతమైన శక్తి అవసరం కావడమే కాకుండా, అత్యంత ఖరీదైనది మరియు చాలా తక్కువ మొత్తంలో మాత్రమే బంగారం ఉత్పత్తి అవుతుంది. అందువల్ల, ఇది కేవలం శాస్త్రీయ ప్రయోగానికి తప్ప, వాణిజ్య ఉత్పత్తికి ఏమాత్రం సరిపోదు.
రెండో పద్ధతి రసాయన, జీవసంబంధమైన మార్గాలు. ఇందులో, రసాయన క్షయకరణ పద్ధతుల ద్వారా బంగారు లవణాల ద్రావణాల నుంచి నానో పార్టికల్స్ (అతి సూక్ష్మ కణాలు) రూపంలో బంగారాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తారు. కొన్ని రకాల బ్యాక్టీరియాలు కూడా బంగారు అయాన్లను ఘన బంగారు కణాలుగా మార్చగలవని పరిశోధనల్లో తేలింది.
అణుమార్పిడి పద్ధతితో పోలిస్తే ఇవి కొంత సమర్థవంతమైనవే అయినా, కేవలం నానో స్థాయిలోనే బంగారాన్ని ఉత్పత్తి చేయగలవు. ఈ సూక్ష్మ బంగారు కణాలను ఎలక్ట్రానిక్స్, వైద్య రంగాలలో ప్రత్యేక అనువర్తనాలకు మాత్రమే ఉపయోగించగలరు కానీ, ఆభరణాలు లేదా పెట్టుబడులకు అవసరమైన పెద్ద మొత్తంలో ఉత్పత్తి చేయడం ప్రస్తుతానికి సాధ్యం కాదు.
ప్రస్తుతం అందుబాటులో ఉన్న ఏ పద్ధతి ద్వారా కూడా, గనుల నుంచి తవ్వితీసే బంగారంతో పోటీపడే స్థాయిలో ప్రయోగశాలలో బంగారాన్ని వాణిజ్యపరంగా ఉత్పత్తి చేయడం సాధ్యపడటం లేదు. దీనికి ప్రధాన కారణాలు...
అధిక వ్యయం, తక్కువ దిగుబడి
ముఖ్యంగా అణుమార్పిడి పద్ధతికి అవసరమైన శక్తి, పరికరాల ఖర్చు చాలా ఎక్కువ. ఈ పద్ధతిలో తయారైన కొద్దిపాటి బంగారం విలువ, దాని ఉత్పత్తి ఖర్చు కంటే చాలా తక్కువగా ఉంటుంది.
పరిమాణ పరిమితులు
రసాయన, జీవ పద్ధతులు నానో కణాల ఉత్పత్తికి సమర్థవంతంగా ఉన్నప్పటికీ, భారీ పరిమాణంలో బంగారాన్ని ఉత్పత్తి చేసే స్థాయికి ఇంకా చేరుకోలేదు.
సాంకేతిక అవరోధాలు
ఉత్పత్తి చేయబడిన బంగారం స్వచ్ఛత, నాణ్యతను కాపాడుకోవడం, ప్రయోగశాల స్థాయి నుంచి పారిశ్రామిక స్థాయికి ఉత్పత్తిని విస్తరించడం వంటివి ఇప్పటికీ పెద్ద సవాళ్లుగా ఉన్నాయి.
వాణిజ్య ఉత్పత్తికి ప్రస్తుతానికి సాధ్యం కానప్పటికీ, ల్యాబ్‌లో తయారైన బంగారానికి కొన్ని సానుకూల అంశాలున్నాయి. గనుల తవ్వకంతో పోలిస్తే ఇది పర్యావరణానికి చాలా మేలు చేస్తుంది. కార్బన్ ఉద్గారాలు 98% వరకు, నీటి వినియోగం 75% వరకు తగ్గే అవకాశం ఉందని అంచనా.
సాంకేతికత నిరంతరం మెరుగుపడుతుండటం, ముఖ్యంగా యువతరం నుంచి సుస్థిరమైన పద్ధతుల్లో లభించే ఉత్పత్తులకు ఆదరణ పెరుగుతుండటం గమనార్హం. భవిష్యత్తులో ఉత్పత్తి పద్ధతులు మెరుగుపడి, ఖర్చులు తగ్గితే, ల్యాబ్‌లో తయారైన బంగారం మార్కెట్లో పోటీపడే అవకాశం ఉందని విశ్లేషకులు భావిస్తున్నారు.
శాస్త్రవేత్తలు ప్రధానంగా రెండు పద్ధతుల ద్వారా ప్రయోగశాలలో బంగారాన్ని సంశ్లేషణ చేయగలుగుతున్నారు. మొదటిది అణు మార్పిడి. ఈ పద్ధతిలో, న్యూక్లియర్ రియాక్టర్లు లేదా పార్టికల్ యాక్సిలరేటర్లను ఉపయోగించి పాదరసం, ప్లాటినం వంటి మూలకాలపై అధిక శక్తి కణాలతో దాడి చేస్తారు. దీనివల్ల వాటి అణు నిర్మాణంలో మార్పు వచ్చి బంగారం అణువులుగా మారతాయి.
అయితే, ఈ ప్రక్రియకు విపరీతమైన శక్తి అవసరం కావడమే కాకుండా, అత్యంత ఖరీదైనది మరియు చాలా తక్కువ మొత్తంలో మాత్రమే బంగారం ఉత్పత్తి అవుతుంది. అందువల్ల, ఇది కేవలం శాస్త్రీయ ప్రయోగానికి తప్ప, వాణిజ్య ఉత్పత్తికి ఏమాత్రం సరిపోదు.
రెండో పద్ధతి రసాయన, జీవసంబంధమైన మార్గాలు. ఇందులో, రసాయన క్షయకరణ పద్ధతుల ద్వారా బంగారు లవణాల ద్రావణాల నుంచి నానో పార్టికల్స్ (అతి సూక్ష్మ కణాలు) రూపంలో బంగారాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తారు. కొన్ని రకాల బ్యాక్టీరియాలు కూడా బంగారు అయాన్లను ఘన బంగారు కణాలుగా మార్చగలవని పరిశోధనల్లో తేలింది.
అణుమార్పిడి పద్ధతితో పోలిస్తే ఇవి కొంత సమర్థవంతమైనవే అయినా, కేవలం నానో స్థాయిలోనే బంగారాన్ని ఉత్పత్తి చేయగలవు. ఈ సూక్ష్మ బంగారు కణాలను ఎలక్ట్రానిక్స్, వైద్య రంగాలలో ప్రత్యేక అనువర్తనాలకు మాత్రమే ఉపయోగించగలరు కానీ, ఆభరణాలు లేదా పెట్టుబడులకు అవసరమైన పెద్ద మొత్తంలో ఉత్పత్తి చేయడం ప్రస్తుతానికి సాధ్యం కాదు.
ప్రస్తుతం అందుబాటులో ఉన్న ఏ పద్ధతి ద్వారా కూడా, గనుల నుంచి తవ్వితీసే బంగారంతో పోటీపడే స్థాయిలో ప్రయోగశాలలో బంగారాన్ని వాణిజ్యపరంగా ఉత్పత్తి చేయడం సాధ్యపడటం లేదు. దీనికి ప్రధాన కారణాలు...
అధిక వ్యయం, తక్కువ దిగుబడి
ముఖ్యంగా అణుమార్పిడి పద్ధతికి అవసరమైన శక్తి, పరికరాల ఖర్చు చాలా ఎక్కువ. ఈ పద్ధతిలో తయారైన కొద్దిపాటి బంగారం విలువ, దాని ఉత్పత్తి ఖర్చు కంటే చాలా తక్కువగా ఉంటుంది.
పరిమాణ పరిమితులు
రసాయన, జీవ పద్ధతులు నానో కణాల ఉత్పత్తికి సమర్థవంతంగా ఉన్నప్పటికీ, భారీ పరిమాణంలో బంగారాన్ని ఉత్పత్తి చేసే స్థాయికి ఇంకా చేరుకోలేదు.
సాంకేతిక అవరోధాలు
ఉత్పత్తి చేయబడిన బంగారం స్వచ్ఛత, నాణ్యతను కాపాడుకోవడం, ప్రయోగశాల స్థాయి నుంచి పారిశ్రామిక స్థాయికి ఉత్పత్తిని విస్తరించడం వంటివి ఇప్పటికీ పెద్ద సవాళ్లుగా ఉన్నాయి.
వాణిజ్య ఉత్పత్తికి ప్రస్తుతానికి సాధ్యం కానప్పటికీ, ల్యాబ్‌లో తయారైన బంగారానికి కొన్ని సానుకూల అంశాలున్నాయి. గనుల తవ్వకంతో పోలిస్తే ఇది పర్యావరణానికి చాలా మేలు చేస్తుంది. కార్బన్ ఉద్గారాలు 98% వరకు, నీటి వినియోగం 75% వరకు తగ్గే అవకాశం ఉందని అంచనా.
సాంకేతికత నిరంతరం మెరుగుపడుతుండటం, ముఖ్యంగా యువతరం నుంచి సుస్థిరమైన పద్ధతుల్లో లభించే ఉత్పత్తులకు ఆదరణ పెరుగుతుండటం గమనార్హం. భవిష్యత్తులో ఉత్పత్తి పద్ధతులు మెరుగుపడి, ఖర్చులు తగ్గితే, ల్యాబ్‌లో తయారైన బంగారం మార్కెట్లో పోటీపడే అవకాశం ఉందని విశ్లేషకులు భావిస్తున్నారు.
