India: సైనిక శక్తిలో పాకిస్థాన్ కంటే భారత్ ఎంత ముందు ఉందంటే.. ఎవరి సత్తా ఎంత?
- సరిహద్దు ఉద్రిక్తతల నడుమ భారత్, పాక్ సైనిక బలాల పోలిక
- సిబ్బంది, ఆయుధాలు, బడ్జెట్‌లో పాక్ కంటే భారత్ ముందంజ
- గ్లోబల్ ఫైర్‌పవర్ ఇండెక్స్‌లో భారత్‌కు 4వ, పాక్‌కు 12వ ర్యాంక్
- అణ్వస్త్ర సామర్థ్యంలో ఇరు దేశాల మధ్య వ్యత్యాసాలు
- 2019 తర్వాత సైనిక శక్తి పెంచుకున్న ఇరు దేశాలు
జమ్మూకశ్మీర్‌లో ఉగ్రవాదుల దాడుల కారణంగా 26 మంది పర్యాటకులు మృతి చెందడంతో భారత్, పాకిస్థాన్ దేశాల మధ్య ఉద్రిక్తతలు పెరిగాయి. ఈ నేపథ్యంలో, ఇరుదేశాల సైనిక బలాబలాలు చర్చనీయాంశమయ్యాయి. నియంత్రణ రేఖ వెంబడి పాకిస్థాన్ కాల్పుల విరమణ ఒప్పంద ఉల్లంఘనలకు భారత్ సమర్థవంతంగా బదులిస్తున్న తరుణంలో, ఇరు పొరుగు దేశాల సైనిక బలగాల పోలిక ప్రాధాన్యత సంతరించుకుంది.
సైన్యం, బడ్జెట్‌లో భారత్ ఆధిక్యం
ప్రఖ్యాత స్టాక్‌హోమ్ ఇంటర్నేషనల్ పీస్ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ గణాంకాల ప్రకారం, భారత్‌లో ప్రస్తుతం 14.75 లక్షల మంది క్రియాశీల సైనిక సిబ్బంది, 16.16 లక్షల పారామిలిటరీ పోలీసులు ఉన్నారు. 2025 సంవత్సరానికి గాను భారత్ రక్షణ బడ్జెట్ 81 బిలియన్ డాలర్లుగా ఉంది. దీనికి పూర్తి విరుద్ధంగా, పాకిస్థాన్‌లో కేవలం 6.6 లక్షల క్రియాశీల సైనిక సిబ్బంది మాత్రమే ఉన్నారు. భారత్‌తో పోలిస్తే ఇది సగానికి తక్కువ. ఆ దేశ పారామిలిటరీ బలగాల సంఖ్య 2.91 లక్షలు. పాకిస్థాన్ 2025 రక్షణ బడ్జెట్ కేవలం 10 బిలియన్ డాలర్లు మాత్రమే కావడం గమనార్హం.
ఆయుధ సంపత్తిలోనూ అంతరమే
సైనిక సిబ్బందిలోనే కాకుండా, ఆయుధ సంపత్తి విషయంలోనూ భారత్ స్పష్టమైన ఆధిక్యాన్ని ప్రదర్శిస్తోంది. భారత్ వద్ద 1,437 యుద్ధ విమానాలు, 995 హెలికాప్టర్లు, 7,074 సాయుధ పోరాట వాహనాలు, 11,225 శతఘ్నులు ఉన్నాయి. మరోవైపు, పాకిస్థాన్ వద్ద 812 యుద్ధ విమానాలు, 322 హెలికాప్టర్లు, 6,137 ఏఎఫ్‌వీలు, 4,619 శతఘ్నులు ఉన్నట్లు సిప్రి డేటా తెలుపుతోంది. అయితే, సాయుధ పోరాట వాహనాల విషయంలో ఇరు దేశాల మధ్య అంతరం మరీ ఎక్కువగా లేదని ఈ నివేదిక పేర్కొంది.
అణ్వస్త్ర సామర్థ్యంలో వ్యత్యాసాలు
అణ్వస్త్ర నిరోధక శక్తి విషయంలో, భారత్ ప్రధానంగా భూమి ఆధారిత ప్రయోగ వేదికలపై ఆధారపడుతుంది. అంతేకాకుండా, గగనతలం నుంచి అణుబాంబులను ప్రయోగించే సామర్థ్యం భారత్‌కు ఉంది. జలాంతర్గాముల ద్వారా అణుదాడి చేసే సామర్థ్యాన్ని కూడా అభివృద్ధి చేస్తోంది. భారత్ వద్ద మధ్యంతర శ్రేణి బాలిస్టిక్ క్షిపణులు ఉండగా, ఖండాంతర శ్రేణి క్షిపణిని పరీక్షిస్తోంది. పాకిస్థాన్ కూడా భూమి, గగనతలం ఆధారిత అణుదాడి సామర్థ్యాలను కలిగి ఉంది. మధ్య, స్వల్ప, సమీప శ్రేణి బాలిస్టిక్ క్షిపణులు పాక్ అమ్ములపొదిలో ఉన్నాయి. జలాంతర్గామి నుంచి ప్రయోగించగల అణు సామర్థ్యంగల క్రూయిజ్ క్షిపణుల కొనుగోలు కోసం పాకిస్థాన్ ప్రయత్నిస్తోంది.
గ్లోబల్ ర్యాంకింగ్స్‌లో భారత్‌దే పైచేయి
ప్రపంచ దేశాల సైనిక శక్తిని అంచనా వేసే 'గ్లోబల్ ఫైర్‌పవర్ ఇండెక్స్' (జీఎఫ్‌పీ) వార్షిక సమీక్ష కూడా భారత్ ఆధిక్యాన్ని స్పష్టం చేస్తోంది. జీఎఫ్‌పీ 'పవర్‌ఇండెక్స్ స్కోర్'లో భారత్ 0.1184 స్కోర్‌తో మెరుగైన స్థితిలో ఉంది. ఈ సూచీలో 0.00 స్కోరు అత్యుత్తమం. 145 దేశాల సైనిక శక్తి ర్యాంకింగ్‌లో భారత్ 4వ స్థానంలో ఉంది. ఇదే సూచీలో పాకిస్థాన్‌కు 0.2513 స్కోరుతో 12వ స్థానంలో ఉంది. అంటే ప్రపంచ సైనిక శక్తి ర్యాంకింగ్‌లో భారత్ కంటే పాకిస్థాన్ మూడు రెట్లు వెనుకబడి ఉంది.
2019 తర్వాత బలపడిన ఇరు దేశాలు
ఇరు దేశాల మధ్య చివరిసారిగా 2019 ఫిబ్రవరిలో తీవ్ర ఉద్రిక్తతలు చోటు చేసుకున్నాయి. జమ్మూ కాశ్మీర్లోని పుల్వామాలో సీఆర్‌పీఎఫ్ కాన్వాయ్‌పై జరిగిన ఆత్మాహుతి దాడికి ప్రతీకారంగా, పాక్ ఆక్రమిత కాశ్మీర్లోని ఉగ్రవాద శిబిరాలపై భారత్ వైమానిక దాడులు నిర్వహించింది. ఈ ఘటన తర్వాత ఇరు దేశాలు తమ సైనిక సామర్థ్యాలను మరింత పెంచుకున్నాయి. సిప్రి నివేదికల ప్రకారం, భారత్ ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ఆయుధ దిగుమతిదారుగా కొనసాగుతోంది. ప్రధానంగా రష్యా నుంచి ఆయుధాలు కొనుగోలు చేస్తున్నప్పటికీ, అమెరికా, ఫ్రాన్స్, ఇజ్రాయెల్ వంటి దేశాల నుంచి కూడా దిగుమతులను విస్తరించింది. అలాగే, విమాన వాహక నౌకలు, జలాంతర్గాములు, హెలికాప్టర్లతో సహా దేశీయంగా ఆయుధ ఉత్పత్తి సామర్థ్యాన్ని కూడా భారత్ గణనీయంగా పెంచుకుంటోంది.
సైన్యం, బడ్జెట్‌లో భారత్ ఆధిక్యం
ప్రఖ్యాత స్టాక్‌హోమ్ ఇంటర్నేషనల్ పీస్ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ గణాంకాల ప్రకారం, భారత్‌లో ప్రస్తుతం 14.75 లక్షల మంది క్రియాశీల సైనిక సిబ్బంది, 16.16 లక్షల పారామిలిటరీ పోలీసులు ఉన్నారు. 2025 సంవత్సరానికి గాను భారత్ రక్షణ బడ్జెట్ 81 బిలియన్ డాలర్లుగా ఉంది. దీనికి పూర్తి విరుద్ధంగా, పాకిస్థాన్‌లో కేవలం 6.6 లక్షల క్రియాశీల సైనిక సిబ్బంది మాత్రమే ఉన్నారు. భారత్‌తో పోలిస్తే ఇది సగానికి తక్కువ. ఆ దేశ పారామిలిటరీ బలగాల సంఖ్య 2.91 లక్షలు. పాకిస్థాన్ 2025 రక్షణ బడ్జెట్ కేవలం 10 బిలియన్ డాలర్లు మాత్రమే కావడం గమనార్హం.
ఆయుధ సంపత్తిలోనూ అంతరమే
సైనిక సిబ్బందిలోనే కాకుండా, ఆయుధ సంపత్తి విషయంలోనూ భారత్ స్పష్టమైన ఆధిక్యాన్ని ప్రదర్శిస్తోంది. భారత్ వద్ద 1,437 యుద్ధ విమానాలు, 995 హెలికాప్టర్లు, 7,074 సాయుధ పోరాట వాహనాలు, 11,225 శతఘ్నులు ఉన్నాయి. మరోవైపు, పాకిస్థాన్ వద్ద 812 యుద్ధ విమానాలు, 322 హెలికాప్టర్లు, 6,137 ఏఎఫ్‌వీలు, 4,619 శతఘ్నులు ఉన్నట్లు సిప్రి డేటా తెలుపుతోంది. అయితే, సాయుధ పోరాట వాహనాల విషయంలో ఇరు దేశాల మధ్య అంతరం మరీ ఎక్కువగా లేదని ఈ నివేదిక పేర్కొంది.
అణ్వస్త్ర సామర్థ్యంలో వ్యత్యాసాలు
అణ్వస్త్ర నిరోధక శక్తి విషయంలో, భారత్ ప్రధానంగా భూమి ఆధారిత ప్రయోగ వేదికలపై ఆధారపడుతుంది. అంతేకాకుండా, గగనతలం నుంచి అణుబాంబులను ప్రయోగించే సామర్థ్యం భారత్‌కు ఉంది. జలాంతర్గాముల ద్వారా అణుదాడి చేసే సామర్థ్యాన్ని కూడా అభివృద్ధి చేస్తోంది. భారత్ వద్ద మధ్యంతర శ్రేణి బాలిస్టిక్ క్షిపణులు ఉండగా, ఖండాంతర శ్రేణి క్షిపణిని పరీక్షిస్తోంది. పాకిస్థాన్ కూడా భూమి, గగనతలం ఆధారిత అణుదాడి సామర్థ్యాలను కలిగి ఉంది. మధ్య, స్వల్ప, సమీప శ్రేణి బాలిస్టిక్ క్షిపణులు పాక్ అమ్ములపొదిలో ఉన్నాయి. జలాంతర్గామి నుంచి ప్రయోగించగల అణు సామర్థ్యంగల క్రూయిజ్ క్షిపణుల కొనుగోలు కోసం పాకిస్థాన్ ప్రయత్నిస్తోంది.
గ్లోబల్ ర్యాంకింగ్స్‌లో భారత్‌దే పైచేయి
ప్రపంచ దేశాల సైనిక శక్తిని అంచనా వేసే 'గ్లోబల్ ఫైర్‌పవర్ ఇండెక్స్' (జీఎఫ్‌పీ) వార్షిక సమీక్ష కూడా భారత్ ఆధిక్యాన్ని స్పష్టం చేస్తోంది. జీఎఫ్‌పీ 'పవర్‌ఇండెక్స్ స్కోర్'లో భారత్ 0.1184 స్కోర్‌తో మెరుగైన స్థితిలో ఉంది. ఈ సూచీలో 0.00 స్కోరు అత్యుత్తమం. 145 దేశాల సైనిక శక్తి ర్యాంకింగ్‌లో భారత్ 4వ స్థానంలో ఉంది. ఇదే సూచీలో పాకిస్థాన్‌కు 0.2513 స్కోరుతో 12వ స్థానంలో ఉంది. అంటే ప్రపంచ సైనిక శక్తి ర్యాంకింగ్‌లో భారత్ కంటే పాకిస్థాన్ మూడు రెట్లు వెనుకబడి ఉంది.
2019 తర్వాత బలపడిన ఇరు దేశాలు
ఇరు దేశాల మధ్య చివరిసారిగా 2019 ఫిబ్రవరిలో తీవ్ర ఉద్రిక్తతలు చోటు చేసుకున్నాయి. జమ్మూ కాశ్మీర్లోని పుల్వామాలో సీఆర్‌పీఎఫ్ కాన్వాయ్‌పై జరిగిన ఆత్మాహుతి దాడికి ప్రతీకారంగా, పాక్ ఆక్రమిత కాశ్మీర్లోని ఉగ్రవాద శిబిరాలపై భారత్ వైమానిక దాడులు నిర్వహించింది. ఈ ఘటన తర్వాత ఇరు దేశాలు తమ సైనిక సామర్థ్యాలను మరింత పెంచుకున్నాయి. సిప్రి నివేదికల ప్రకారం, భారత్ ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ఆయుధ దిగుమతిదారుగా కొనసాగుతోంది. ప్రధానంగా రష్యా నుంచి ఆయుధాలు కొనుగోలు చేస్తున్నప్పటికీ, అమెరికా, ఫ్రాన్స్, ఇజ్రాయెల్ వంటి దేశాల నుంచి కూడా దిగుమతులను విస్తరించింది. అలాగే, విమాన వాహక నౌకలు, జలాంతర్గాములు, హెలికాప్టర్లతో సహా దేశీయంగా ఆయుధ ఉత్పత్తి సామర్థ్యాన్ని కూడా భారత్ గణనీయంగా పెంచుకుంటోంది.
