Selenium: ఇది సరిగ్గా తీసుకుంటే గుండెకు మేలు చేస్తుంది... మోతాదు మించితే హానికరం!
- ఆరోగ్యానికి ఆవశ్యకమైన ఖనిజం సెలీనియం
- సరైన మోతాదులో తీసుకుంటే గుండె జబ్బుల ముప్పు తగ్గుదల
- సైంటిఫిక్ రిపోర్ట్స్ జర్నల్‌లో ప్రచురితమైన అధ్యయనం వెల్లడి
- మోతాదు మించితే ప్రయోజనాలకు బదులు హానికరం
- ఆహార పదార్థాల ద్వారానే సెలీనియం గ్రహించడం ఉత్తమం
మన శరీరానికి అవసరమైన పోషకాల జాబితాలో ఉండే సెలీనియం గురించి చాలా మందికి తెలియదు. కానీ ఈ సూక్ష్మ ఖనిజ లవణం మన ఆరోగ్యానికి అత్యంత కీలకమని, ముఖ్యంగా గుండె ఆరోగ్య పరిరక్షణలో దీని పాత్ర ఎంతో ఉందని తాజా అధ్యయనాలు నొక్కి చెబుతున్నాయి. సరైన పరిమాణంలో తీసుకుంటే గుండెకు మేలు చేసే సెలీనియం, అదే మోతాదు మించితే మాత్రం హానికరం కావచ్చని పరిశోధకులు హెచ్చరిస్తున్నారు.
అధ్యయనంలో కీలక అంశాలు
ఇటీవల "సైంటిఫిక్ రిపోర్ట్స్" అనే ప్రముఖ జర్నల్‌లో ప్రచురితమైన ఒక అధ్యయనం సెలీనియం వినియోగానికి, గుండె జబ్బుల ముప్పుకు మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని విశ్లేషించింది. నేషనల్ హెల్త్ అండ్ న్యూట్రిషన్ ఎగ్జామినేషన్ సర్వే (NHANES) డేటాను ఉపయోగించి జరిపిన ఈ పరిశోధనలో, శరీరానికి అవసరమైనంత మేర సెలీనియం తీసుకోవడం వల్ల గుండెపోటు వంటి హృదయ సంబంధిత సమస్యల ప్రమాదాన్ని తగ్గించుకోవచ్చని తేలింది. అయితే, అవసరానికి మించి సెలీనియం తీసుకోవడం వల్ల ఈ ప్రయోజనాలు తారుమారయ్యే అవకాశం ఉందని కూడా పరిశోధకులు హెచ్చరించారు.
సెలీనియం ఎందుకు ముఖ్యం? ఆహార వనరులు ఏమిటి?
సెలీనియం ఒక శక్తివంతమైన యాంటీఆక్సిడెంట్‌గా పనిచేస్తుంది. శరీరంలో ఆక్సీకరణ ఒత్తిడిని (oxidative stress) తగ్గించడంలో ఇది సహాయపడుతుంది. ఈ ఆక్సీకరణ ఒత్తిడి గుండె జబ్బులకు దారితీసే ప్రధాన కారణాలలో ఒకటి. జీవక్రియలు సక్రమంగా జరగడానికి, థైరాయిడ్ గ్రంధి పనితీరు మెరుగుపడటానికి కూడా సెలీనియం అవసరం.
మనకు రోజువారీ ఆహారం ద్వారా లభించే సెలీనియం వనరులలో కొన్ని...
* బ్రెజిల్ నట్స్ (Brazil nuts)
* గుడ్లు
* పొద్దుతిరుగుడు విత్తనాలు
* సముద్ర ఆహారం (చేపలు, రొయ్యలు మొదలైనవి)
* తృణధాన్యాలు
* పాల ఉత్పత్తులు
* మాంసం
సప్లిమెంట్లు అవసరమా? రోజుకు ఎంత మోతాదు తీసుకోవాలి?
శరీరం ఆహారం నుంచి సెలీనియంను సమర్థవంతంగా గ్రహిస్తుందని, సప్లిమెంట్ల (మాత్రల) రూపంలో కాకుండా ఆహార వనరుల ద్వారా లభించే సెలీనియం ప్రభావం గురించే తమ అధ్యయనంలో పరిశీలించినట్లు పరిశోధకులు తెలిపారు. కాబట్టి, సప్లిమెంట్ల అవసరం సాధారణంగా ఉండదు. నేషనల్ హెల్త్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ (National Health Institute) ప్రకారం, వయోజనులకు రోజుకు 55 మైక్రోగ్రాముల (mcg) సెలీనియం అవసరం. గర్భిణీ స్త్రీలకు 60 mcg, పాలిచ్చే తల్లులకు 70 mcg వరకు అవసరం పడవచ్చు.
సెలీనియం స్థాయిలు మరీ తక్కువగా ఉండటం వల్ల శరీరంలో చెడు కొలెస్ట్రాల్ పెరగడం, అధిక ఆక్సీకరణ ఒత్తిడి, అధిక ట్రైగ్లిజరైడ్ స్థాయిలు వంటి సమస్యలు తలెత్తవచ్చు. అయితే, మోతాదుకు మించి తీసుకోవడం కూడా ఆరోగ్యానికి మంచిది కాదని గుర్తుంచుకోవాలి.
సెలీనియం వల్ల ఇతర ఆరోగ్య ప్రయోజనాలు
గుండె ఆరోగ్యంతో పాటు, సెలీనియం వల్ల మరికొన్ని ప్రయోజనాలు కూడా ఉన్నాయి:
థైరాయిడ్ పనితీరు మెరుగుదల: థైరాయిడ్ హార్మోన్ల ఉత్పత్తికి సెలీనియం అవసరం. ఇది జీవక్రియలను నియంత్రిస్తుంది.
రోగనిరోధక శక్తి: శరీర రోగనిరోధక వ్యవస్థ సమర్థవంతంగా పనిచేయడానికి సెలీనియం తోడ్పడుతుంది.
వాపు నిరోధక లక్షణాలు: శరీరంలో వాపును తగ్గించడంలో సహాయపడి, ఆర్థరైటిస్ వంటి సమస్యలకు ఉపశమనం కలిగించవచ్చు.
మానసిక స్థితి: శరీరంలో తగినంత సెలీనియం స్థాయిలు ఆందోళన, డిప్రెషన్ లక్షణాలను తగ్గించడంలో సహాయపడతాయని కొన్ని అధ్యయనాలు సూచిస్తున్నాయి.
సెలీనియం ఆరోగ్యానికి ఎంతో మేలు చేసే కీలకమైన ఖనిజం అయినప్పటికీ, దానిని సరైన మోతాదులో, సహజ ఆహార వనరుల ద్వారా తీసుకోవడం ఉత్తమమని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. ఏదైనా ఆరోగ్య సమస్య లేదా సందేహం ఉంటే వైద్య నిపుణులను సంప్రదించడం శ్రేయస్కరం.
అధ్యయనంలో కీలక అంశాలు
ఇటీవల "సైంటిఫిక్ రిపోర్ట్స్" అనే ప్రముఖ జర్నల్‌లో ప్రచురితమైన ఒక అధ్యయనం సెలీనియం వినియోగానికి, గుండె జబ్బుల ముప్పుకు మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని విశ్లేషించింది. నేషనల్ హెల్త్ అండ్ న్యూట్రిషన్ ఎగ్జామినేషన్ సర్వే (NHANES) డేటాను ఉపయోగించి జరిపిన ఈ పరిశోధనలో, శరీరానికి అవసరమైనంత మేర సెలీనియం తీసుకోవడం వల్ల గుండెపోటు వంటి హృదయ సంబంధిత సమస్యల ప్రమాదాన్ని తగ్గించుకోవచ్చని తేలింది. అయితే, అవసరానికి మించి సెలీనియం తీసుకోవడం వల్ల ఈ ప్రయోజనాలు తారుమారయ్యే అవకాశం ఉందని కూడా పరిశోధకులు హెచ్చరించారు.
సెలీనియం ఎందుకు ముఖ్యం? ఆహార వనరులు ఏమిటి?
సెలీనియం ఒక శక్తివంతమైన యాంటీఆక్సిడెంట్‌గా పనిచేస్తుంది. శరీరంలో ఆక్సీకరణ ఒత్తిడిని (oxidative stress) తగ్గించడంలో ఇది సహాయపడుతుంది. ఈ ఆక్సీకరణ ఒత్తిడి గుండె జబ్బులకు దారితీసే ప్రధాన కారణాలలో ఒకటి. జీవక్రియలు సక్రమంగా జరగడానికి, థైరాయిడ్ గ్రంధి పనితీరు మెరుగుపడటానికి కూడా సెలీనియం అవసరం.
మనకు రోజువారీ ఆహారం ద్వారా లభించే సెలీనియం వనరులలో కొన్ని...
* బ్రెజిల్ నట్స్ (Brazil nuts)
* గుడ్లు
* పొద్దుతిరుగుడు విత్తనాలు
* సముద్ర ఆహారం (చేపలు, రొయ్యలు మొదలైనవి)
* తృణధాన్యాలు
* పాల ఉత్పత్తులు
* మాంసం
సప్లిమెంట్లు అవసరమా? రోజుకు ఎంత మోతాదు తీసుకోవాలి?
శరీరం ఆహారం నుంచి సెలీనియంను సమర్థవంతంగా గ్రహిస్తుందని, సప్లిమెంట్ల (మాత్రల) రూపంలో కాకుండా ఆహార వనరుల ద్వారా లభించే సెలీనియం ప్రభావం గురించే తమ అధ్యయనంలో పరిశీలించినట్లు పరిశోధకులు తెలిపారు. కాబట్టి, సప్లిమెంట్ల అవసరం సాధారణంగా ఉండదు. నేషనల్ హెల్త్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ (National Health Institute) ప్రకారం, వయోజనులకు రోజుకు 55 మైక్రోగ్రాముల (mcg) సెలీనియం అవసరం. గర్భిణీ స్త్రీలకు 60 mcg, పాలిచ్చే తల్లులకు 70 mcg వరకు అవసరం పడవచ్చు.
సెలీనియం స్థాయిలు మరీ తక్కువగా ఉండటం వల్ల శరీరంలో చెడు కొలెస్ట్రాల్ పెరగడం, అధిక ఆక్సీకరణ ఒత్తిడి, అధిక ట్రైగ్లిజరైడ్ స్థాయిలు వంటి సమస్యలు తలెత్తవచ్చు. అయితే, మోతాదుకు మించి తీసుకోవడం కూడా ఆరోగ్యానికి మంచిది కాదని గుర్తుంచుకోవాలి.
సెలీనియం వల్ల ఇతర ఆరోగ్య ప్రయోజనాలు
గుండె ఆరోగ్యంతో పాటు, సెలీనియం వల్ల మరికొన్ని ప్రయోజనాలు కూడా ఉన్నాయి:
థైరాయిడ్ పనితీరు మెరుగుదల: థైరాయిడ్ హార్మోన్ల ఉత్పత్తికి సెలీనియం అవసరం. ఇది జీవక్రియలను నియంత్రిస్తుంది.
రోగనిరోధక శక్తి: శరీర రోగనిరోధక వ్యవస్థ సమర్థవంతంగా పనిచేయడానికి సెలీనియం తోడ్పడుతుంది.
వాపు నిరోధక లక్షణాలు: శరీరంలో వాపును తగ్గించడంలో సహాయపడి, ఆర్థరైటిస్ వంటి సమస్యలకు ఉపశమనం కలిగించవచ్చు.
మానసిక స్థితి: శరీరంలో తగినంత సెలీనియం స్థాయిలు ఆందోళన, డిప్రెషన్ లక్షణాలను తగ్గించడంలో సహాయపడతాయని కొన్ని అధ్యయనాలు సూచిస్తున్నాయి.
సెలీనియం ఆరోగ్యానికి ఎంతో మేలు చేసే కీలకమైన ఖనిజం అయినప్పటికీ, దానిని సరైన మోతాదులో, సహజ ఆహార వనరుల ద్వారా తీసుకోవడం ఉత్తమమని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. ఏదైనా ఆరోగ్య సమస్య లేదా సందేహం ఉంటే వైద్య నిపుణులను సంప్రదించడం శ్రేయస్కరం.
