Fatty Liver Disease: లివర్ డ్యామేజి మొదలయ్యేది ఇక్కడే!
- పొద్దుతిరుగుడు, సోయా నూనెల్లో అధిక ఒమేగా-6
- నూనెలు అతిగా వేడిచేసినా, మళ్లీ వాడినా ప్రమాదమే
- విషతుల్యాలు కాలేయ కణాలను దెబ్బతీస్తాయి
- వంట నూనెల పొగతో ఫ్యాటీ లివర్ ముప్పు
మనం రోజూ ఆరోగ్యకరమైనవిగా భావించి వంటల్లో వాడే నూనెలే మన కాలేయానికి నెమ్మదిగా హాని కలిగిస్తున్నాయని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ముఖ్యంగా వంటగదిలో నూనెలను ఉపయోగించే పద్ధతుల వల్లే ఈ ముప్పు పొంచి ఉందని స్పష్టం చేస్తున్నారు.
పొద్దుతిరుగుడు, సోయాబీన్, కనోలా వంటి సాధారణ వంట నూనెలతో పాటు నెయ్యిని కూడా మనం తరచూ వాడుతుంటాం. అయితే వీటిని అధిక ఉష్ణోగ్రతల వద్ద వేడి చేయడం, పదేపదే తిరిగి ఉపయోగించడం లేదా ఎక్కువ మోతాదులో వాడటం వల్ల కాలేయం, మూత్రపిండాల ఆరోగ్యం దెబ్బతినే ప్రమాదం ఉందని అధ్యయనాలు చెబుతున్నాయి.
ముఖ్యంగా సోయాబీన్, మొక్కజొన్న, పొద్దుతిరుగుడు, పత్తిగింజల నూనెలలో ఒమేగా-6 కొవ్వు ఆమ్లాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి. ఇవి శరీరంలో అధికమైతే వాపు (inflammation) పెరిగి, ఆక్సీకరణ ఒత్తిడి (oxidative stress) ఎక్కువవుతుంది. ఇది కాలక్రమేణా నాన్-ఆల్కహాలిక్ ఫ్యాటీ లివర్ డిసీజ్ (ఎన్ఏఎఫ్ఎల్‌డి) వంటి కాలేయ సమస్యలకు దారి తీయవచ్చని పరిశోధనలు సూచిస్తున్నాయి.
అంతేకాకుండా, ఈ నూనెలను బాగా వేడి చేసినప్పుడు లేదా వేపుళ్ల కోసం మళ్లీ మళ్లీ వాడినప్పుడు వాటిలోని రసాయన గుణాలు మారిపోతాయి. ఈ ప్రక్రియలో ఆల్డిహైడ్లు, లిపిడ్ పెరాక్సైడ్లు వంటి హానికరమైన విషపూరిత పదార్థాలు విడుదలవుతాయి. ఇవి నేరుగా కాలేయ కణాలను దెబ్బతీయడమే కాకుండా, డీఎన్ఏ మరమ్మత్తు వ్యవస్థను కూడా బలహీనపరుస్తాయని, ఫలితంగా కాలేయ వాపు, ఫైబ్రోసిస్ వంటి తీవ్ర సమస్యలు రావొచ్చని నిపుణులు వివరిస్తున్నారు.
ఆహారం వృథా కాకూడదని చాలామంది నూనెను తిరిగి వాడుతుంటారు. కానీ, మూడు లేదా అంతకంటే ఎక్కువసార్లు వేడిచేసిన నూనెను వాడటం వల్ల కాలేయంతో పాటు మూత్రపిండాలు, క్లోమం, జీర్ణవ్యవస్థ కూడా దెబ్బతిన్నట్లు 2021లో జంతువులపై జరిపిన ఒక అధ్యయనంలో తేలింది. వాటి కాలేయ ఎంజైమ్‌లు పెరగడం, డీఎన్ఏ దెబ్బతినడం వంటివి గుర్తించారు.
వంట చేసేటప్పుడు వెలువడే నూనె పొగలకు ఎక్కువగా గురయ్యే మహిళలు, సరైన గాలి సదుపాయం లేని ఫాస్ట్-ఫుడ్ సెంటర్లలో పనిచేసే సిబ్బందిలో ఇతరులతో పోలిస్తే ఫ్యాటీ లివర్ వ్యాధి వచ్చే అవకాశం రెండింతలు ఎక్కువగా ఉన్నట్లు మరో అధ్యయనం వెల్లడించింది. కాబట్టి, వంట నూనెల వాడకంలో తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకోవడం చాలా అవసరమని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు.
పొద్దుతిరుగుడు, సోయాబీన్, కనోలా వంటి సాధారణ వంట నూనెలతో పాటు నెయ్యిని కూడా మనం తరచూ వాడుతుంటాం. అయితే వీటిని అధిక ఉష్ణోగ్రతల వద్ద వేడి చేయడం, పదేపదే తిరిగి ఉపయోగించడం లేదా ఎక్కువ మోతాదులో వాడటం వల్ల కాలేయం, మూత్రపిండాల ఆరోగ్యం దెబ్బతినే ప్రమాదం ఉందని అధ్యయనాలు చెబుతున్నాయి.
ముఖ్యంగా సోయాబీన్, మొక్కజొన్న, పొద్దుతిరుగుడు, పత్తిగింజల నూనెలలో ఒమేగా-6 కొవ్వు ఆమ్లాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి. ఇవి శరీరంలో అధికమైతే వాపు (inflammation) పెరిగి, ఆక్సీకరణ ఒత్తిడి (oxidative stress) ఎక్కువవుతుంది. ఇది కాలక్రమేణా నాన్-ఆల్కహాలిక్ ఫ్యాటీ లివర్ డిసీజ్ (ఎన్ఏఎఫ్ఎల్‌డి) వంటి కాలేయ సమస్యలకు దారి తీయవచ్చని పరిశోధనలు సూచిస్తున్నాయి.
అంతేకాకుండా, ఈ నూనెలను బాగా వేడి చేసినప్పుడు లేదా వేపుళ్ల కోసం మళ్లీ మళ్లీ వాడినప్పుడు వాటిలోని రసాయన గుణాలు మారిపోతాయి. ఈ ప్రక్రియలో ఆల్డిహైడ్లు, లిపిడ్ పెరాక్సైడ్లు వంటి హానికరమైన విషపూరిత పదార్థాలు విడుదలవుతాయి. ఇవి నేరుగా కాలేయ కణాలను దెబ్బతీయడమే కాకుండా, డీఎన్ఏ మరమ్మత్తు వ్యవస్థను కూడా బలహీనపరుస్తాయని, ఫలితంగా కాలేయ వాపు, ఫైబ్రోసిస్ వంటి తీవ్ర సమస్యలు రావొచ్చని నిపుణులు వివరిస్తున్నారు.
ఆహారం వృథా కాకూడదని చాలామంది నూనెను తిరిగి వాడుతుంటారు. కానీ, మూడు లేదా అంతకంటే ఎక్కువసార్లు వేడిచేసిన నూనెను వాడటం వల్ల కాలేయంతో పాటు మూత్రపిండాలు, క్లోమం, జీర్ణవ్యవస్థ కూడా దెబ్బతిన్నట్లు 2021లో జంతువులపై జరిపిన ఒక అధ్యయనంలో తేలింది. వాటి కాలేయ ఎంజైమ్‌లు పెరగడం, డీఎన్ఏ దెబ్బతినడం వంటివి గుర్తించారు.
వంట చేసేటప్పుడు వెలువడే నూనె పొగలకు ఎక్కువగా గురయ్యే మహిళలు, సరైన గాలి సదుపాయం లేని ఫాస్ట్-ఫుడ్ సెంటర్లలో పనిచేసే సిబ్బందిలో ఇతరులతో పోలిస్తే ఫ్యాటీ లివర్ వ్యాధి వచ్చే అవకాశం రెండింతలు ఎక్కువగా ఉన్నట్లు మరో అధ్యయనం వెల్లడించింది. కాబట్టి, వంట నూనెల వాడకంలో తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకోవడం చాలా అవసరమని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు.
