Microsoft Aurora: వాతావరణ అంచనాల్లో సరికొత్త విప్లవం: మైక్రోసాఫ్ట్ 'అరోరా' ఏఐ మోడల్

ప్రపంచవ్యాప్తంగా తీవ్రమవుతున్న వాతావరణ మార్పులు, తరచూ సంభవిస్తున్న ప్రకృతి వైపరీత్యాల నేపథ్యంలో, వీటిని ముందుగానే కచ్చితత్వంతో అంచనా వేయగల సాంకేతికతకు ప్రాధాన్యత పెరుగుతోంది. ఈ దిశగా మైక్రోసాఫ్ట్ పరిశోధకులు 'అరోరా' అనే ఒక సరికొత్త కృత్రిమ మేధ (ఏఐ) నమూనాని అభివృద్ధి చేశారు. ఇది కేవలం వాతావరణాన్నే కాకుండా, వాయు కాలుష్యం, సముద్రపు అలల ఉద్ధృతి వంటి పలు పర్యావరణ అంశాలను కూడా అత్యంత కచ్చితంగా, వేగంగా అంచనా వేయగలదని 'నేచర్' జర్నల్‌లో ప్రచురించిన ఓ అధ్యయనంలో వెల్లడించారు.

అరోరా అనేది ఒక 'ఫౌండేషన్ మోడల్'. అంటే, విస్తృతమైన సమాచారంతో దీనికి శిక్షణ ఇచ్చి, ఆ తర్వాత నిర్దిష్టమైన పనుల కోసం మరింత మెరుగ్గా తీర్చిదిద్దవచ్చు. దాదాపు పది లక్షల గంటల పాటు ఉపగ్రహాలు, రాడార్లు, వాతావరణ కేంద్రాల నుంచి సేకరించిన సమాచారం, ఎన్నో దశాబ్దాలుగా సేకరించిన డేటా, గత వాతావరణ నమూనాలు, అంచనాలతో అరోరాకు శిక్షణ ఇచ్చారు. ఇంత భారీ డేటాతో ఏఐ వాతావరణ నమూనాకు శిక్షణ ఇవ్వడం ఇదే తొలిసారని మైక్రోసాఫ్ట్ పరిశోధకులు తెలిపారు.

ఈ ప్రాథమిక శిక్షణ తర్వాత, తక్కువ మొత్తంలో అదనపు డేటాను ఉపయోగించి గాలి నాణ్యత, సముద్రపు అలల ఎత్తు, తుపానుల గమనం వంటి నిర్దిష్ట అంశాలను అంచనా వేయడానికి అరోరాను 'ఫైన్-ట్యూన్' చేశారు. ఇలా ఫైన్-ట్యూన్ చేసినప్పుడు, మధ్యంతర వాతావరణ అంచనాల్లో (సుమారు 14 రోజుల వరకు) ప్రస్తుతం ఉన్న సంఖ్యాత్మక నమూనాలు, ఇతర ఏఐ పద్ధతుల కంటే అరోరా 91 శాతం లక్ష్యాల్లో మెరుగైన ఫలితాలనిచ్చింది. సంప్రదాయ పద్ధతులతో పోలిస్తే, అరోరా సెకన్ల వ్యవధిలోనే అంచనాలను రూపొందించగలదు. ఇది దాదాపు 5,000 రెట్లు వేగవంతమైనది కావడం గమనార్హం. శిక్షణకు అయ్యే ఖర్చు అధికంగా ఉన్నప్పటికీ, ఒకసారి వ్యవస్థ సిద్ధమయ్యాక నిర్వహణ వ్యయం చాలా తక్కువని శాస్త్రవేత్తలు తెలిపారు.

ఫిలిప్పీన్స్‌ను 2023 జూలైలో తాకిన 'డోక్సూరి' తుపాను తీరం దాటే ప్రాంతాన్ని అరోరా నాలుగు రోజుల ముందే కచ్చితంగా అంచనా వేసింది. అధికారిక అంచనాలు మాత్రం తుపాను ఉత్తర తైవాన్ తీరానికి దూరంగా వెళుతుందని అంచనా వేశాయి. అలాగే, 2022-2023 సీజన్‌లో ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఏర్పడిన తుపానుల గమనాన్ని అంచనా వేయడంలో ఏడు ప్రధాన వాతావరణ కేంద్రాల కంటే అరోరా మెరుగైన పనితీరు కనబరిచింది. 2022 జూన్‌లో ఇరాక్‌ను అతలాకుతలం చేసిన ఇసుక తుపానును కూడా అరోరా ఒకరోజు ముందే, తక్కువ ఖర్చుతో కచ్చితంగా అంచనా వేసింది. జపాన్‌ను 2022 సెప్టెంబర్‌లో తాకిన 'నాన్‌మడోల్' వంటి తీవ్ర తుపానుల సమయంలో సముద్రపు అలల ఎత్తును కూడా ప్రస్తుత నమూనాల కంటే కచ్చితంగా అంచనా వేయగలిగింది.

వాతావరణ శాస్త్ర రంగంలో మరిన్ని ఆవిష్కరణలకు దోహదపడేలా మైక్రోసాఫ్ట్ అరోరా సోర్స్ కోడ్, మోడల్ వెయిట్స్‌ను బహిరంగంగా అందుబాటులో ఉంచింది. ప్రస్తుతం మైక్రోసాఫ్ట్ ఎంఎస్ఎన్ వెదర్  కూడా అరోరా ఏఐ నమూనాలను వినియోగిస్తోంది. భవిష్యత్తులో అరోరా ప్రస్తుత వాతావరణ అంచనా వ్యవస్థలకు ప్రత్యామ్నాయం కాకుండా, వాటికి అదనపు బలంగా నిలుస్తుందని పరిశోధకులు భావిస్తున్నారు.