Iran Nuclear Program: ఇరాన్ లో ఆ 400 కిలోల యురేనియం ఇప్పుడు ఎక్కడ?
- ఇరాన్‌లోని మూడు అణు స్థావరాలపై అమెరికా వైమానిక దాడులు
- సుమారు 400 కిలోల శుద్ధి చేసిన యురేనియం అదృశ్యం
- ఇది 10 అణుబాంబుల తయారీకి సరిపోతుందని అంచనా
- దాడులకు కొద్దిరోజుల ముందే ఇరాన్ యురేనియం తరలించిందన్న అనుమానాలు
- తమ అణు కార్యక్రమం శాంతియుత ప్రయోజనాలకేనని చెబుతున్న ఇరాన్
- అంతర్జాతీయ అణుశక్తి సంస్థ వెంటనే తనిఖీలు చేపట్టాలని డిమాండ్
ఇరాన్‌లోని మూడు కీలక అణు కేంద్రాలపై అమెరికా గత వారం జరిపిన వైమానిక దాడుల అనంతరం, సుమారు 400 కిలోల శుద్ధి చేసిన యురేనియం నిల్వలు కనపడకుండా పోవడం అంతర్జాతీయంగా తీవ్ర కలకలం రేపుతోంది. ఈ పరిణామం ఇరాన్ అణు కార్యక్రమంపై కొత్త అనుమానాలకు, భద్రతాపరమైన ఆందోళనలకు దారితీస్తోంది.
అమెరికా ఉపాధ్యక్షుడు జె.డి. వాన్స్ ఈ విషయాన్ని ధృవీకరిస్తూ, గల్లంతైన యురేనియం దాదాపు 10 అణుబాంబుల తయారీకి సరిపోతుందని, దీనిని 60 శాతం వరకు శుద్ధి చేశారని, అణ్వాయుధంగా మార్చాలంటే 90 శాతానికి శుద్ధి చేయాల్సి ఉంటుందని తెలిపారు. భవిష్యత్తులో అణు ఒప్పందంపై చర్చలు పునఃప్రారంభించేటప్పుడు, ఈ యురేనియం ఇరాన్‌కు బలమైన బేరసారాల అస్త్రంగా మారవచ్చని నిపుణుల అంచనా.
గత వారం ఫోర్డో, నతాంజ్, ఇస్ఫహాన్ నగరాల్లోని ఇరాన్ అణు కేంద్రాలపై అమెరికా శక్తివంతమైన 'బంకర్ బస్టర్' బాంబులతో దాడులు చేసింది. అయితే, ఈ దాడులకు కొద్ది రోజుల ముందే ఇరాన్ ఈ యురేనియం నిల్వలను, కొన్ని కీలక పరికరాలను రహస్య ప్రదేశాలకు తరలించి ఉండవచ్చని అమెరికా, ఇజ్రాయెల్ నిఘా వర్గాలు అనుమానిస్తున్నాయి. దాడులకు ముందు ఫోర్డో అణు కేంద్రం బయట 16 ట్రక్కులు నిలిపి ఉన్నట్లు ఉపగ్రహ చిత్రాలు చూపించాయని, ఆ తర్వాత ఆ ట్రక్కులు మాయమయ్యాయని 'ది న్యూయార్క్ టైమ్స్' పేర్కొంది.
తమ అణు కార్యక్రమం శాంతియుత ప్రయోజనాలకేనని ఇరాన్ పునరుద్ఘాటిస్తున్నప్పటికీ, ఈ పరిణామాలు ఆ వాదనలను బలహీనపరుస్తున్నాయి. అంతర్జాతీయ అణుశక్తి సంస్థ (IAEA) చీఫ్ రఫెల్ గ్రాసీ, వీలైనంత త్వరగా ఇరాన్ అణుకేంద్రాల్లో తనిఖీలను పునఃప్రారంభించాల్సిన ఆవశ్యకతను ఐక్యరాజ్యసమితి భద్రతా మండలికి స్పష్టం చేశారు. సైనిక ఘర్షణలు కొనసాగితే, ఈ తనిఖీలు ఆలస్యమై, దౌత్యపరమైన పరిష్కార అవకాశాలు దెబ్బతింటాయని ఆయన ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు.
మరోవైపు, ఇరాన్ అణ్వాయుధాల తయారీ సామర్థ్యంపై అమెరికాలోనే భిన్నాభిప్రాయాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. ఇరాన్ వారాల్లోనే అణుబాంబులను తయారు చేయగలదని కొందరు అధికారులు చెబుతుండగా, మరికొందరు దీనికి కనీసం మూడేళ్లు పడుతుందని అంచనా వేస్తున్నారు. గల్లంతైన యురేనియం ఎక్కడికి చేరిందనేది కీలక ప్రశ్నగా మారింది. ఈ పరిణామం పశ్చిమాసియాలో ఉద్రిక్తతలను మరింత పెంచే ఆస్కారముంది.
అమెరికా ఉపాధ్యక్షుడు జె.డి. వాన్స్ ఈ విషయాన్ని ధృవీకరిస్తూ, గల్లంతైన యురేనియం దాదాపు 10 అణుబాంబుల తయారీకి సరిపోతుందని, దీనిని 60 శాతం వరకు శుద్ధి చేశారని, అణ్వాయుధంగా మార్చాలంటే 90 శాతానికి శుద్ధి చేయాల్సి ఉంటుందని తెలిపారు. భవిష్యత్తులో అణు ఒప్పందంపై చర్చలు పునఃప్రారంభించేటప్పుడు, ఈ యురేనియం ఇరాన్‌కు బలమైన బేరసారాల అస్త్రంగా మారవచ్చని నిపుణుల అంచనా.
గత వారం ఫోర్డో, నతాంజ్, ఇస్ఫహాన్ నగరాల్లోని ఇరాన్ అణు కేంద్రాలపై అమెరికా శక్తివంతమైన 'బంకర్ బస్టర్' బాంబులతో దాడులు చేసింది. అయితే, ఈ దాడులకు కొద్ది రోజుల ముందే ఇరాన్ ఈ యురేనియం నిల్వలను, కొన్ని కీలక పరికరాలను రహస్య ప్రదేశాలకు తరలించి ఉండవచ్చని అమెరికా, ఇజ్రాయెల్ నిఘా వర్గాలు అనుమానిస్తున్నాయి. దాడులకు ముందు ఫోర్డో అణు కేంద్రం బయట 16 ట్రక్కులు నిలిపి ఉన్నట్లు ఉపగ్రహ చిత్రాలు చూపించాయని, ఆ తర్వాత ఆ ట్రక్కులు మాయమయ్యాయని 'ది న్యూయార్క్ టైమ్స్' పేర్కొంది.
తమ అణు కార్యక్రమం శాంతియుత ప్రయోజనాలకేనని ఇరాన్ పునరుద్ఘాటిస్తున్నప్పటికీ, ఈ పరిణామాలు ఆ వాదనలను బలహీనపరుస్తున్నాయి. అంతర్జాతీయ అణుశక్తి సంస్థ (IAEA) చీఫ్ రఫెల్ గ్రాసీ, వీలైనంత త్వరగా ఇరాన్ అణుకేంద్రాల్లో తనిఖీలను పునఃప్రారంభించాల్సిన ఆవశ్యకతను ఐక్యరాజ్యసమితి భద్రతా మండలికి స్పష్టం చేశారు. సైనిక ఘర్షణలు కొనసాగితే, ఈ తనిఖీలు ఆలస్యమై, దౌత్యపరమైన పరిష్కార అవకాశాలు దెబ్బతింటాయని ఆయన ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు.
మరోవైపు, ఇరాన్ అణ్వాయుధాల తయారీ సామర్థ్యంపై అమెరికాలోనే భిన్నాభిప్రాయాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. ఇరాన్ వారాల్లోనే అణుబాంబులను తయారు చేయగలదని కొందరు అధికారులు చెబుతుండగా, మరికొందరు దీనికి కనీసం మూడేళ్లు పడుతుందని అంచనా వేస్తున్నారు. గల్లంతైన యురేనియం ఎక్కడికి చేరిందనేది కీలక ప్రశ్నగా మారింది. ఈ పరిణామం పశ్చిమాసియాలో ఉద్రిక్తతలను మరింత పెంచే ఆస్కారముంది.
