క్షయను అంతం చేయవచ్చు అంతర్జాతీయ క్షమ వ్యాధి దినోత్సవం మార్చి 24న
డాక్టర్. సుభాకర్ నాదేళ్ల
క్లినికల్ కన్సల్టెంట్ క్లినికల్ & ఇంటర్వెన్షనల్ పల్మోనాలజిస్ట్
కిమ్స్ హాస్పిటల్స్, కొండాపూర్.
ప్రపంచ క్షయ (టీబీ) డే 2023 యొక్క థీమ్, టీబీని అంతం చేయడంలో సమర్థవంతమైన చర్యలను ప్రేరేపించడానికి మరియు ప్రోత్సహించడానికి ఇవ్వబడింది. COVID-19 వ్యాధి తర్వాత మరణానికి టీబీ రెండవ ప్రధాన అంటువ్యాధి కారణం. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రతిరోజు 30,000 మంది అనారోగ్యంతో బాధపడుతున్నారు మరియు 4400 మంది TBతో మరణిస్తున్నారు. మైకోబాక్టీరియం ట్యూబర్‌క్యులోసిస్ అనే బ్యాక్టీరియా వల్ల టీబీ వస్తుంది. ఊపిరితిత్తుల టీబీ ఉన్న వ్యక్తి దగ్గినప్పుడు, తుమ్మినప్పుడు, ఉమ్మినప్పుడు, నవ్వినప్పుడు లేదా మాట్లాడినప్పుడు అవి గాలిలోని చుక్కల ద్వారా వ్యాపిస్తాయి. పీల్చినప్పుడు బ్యాక్టీరియా హిలార్ శోషరస కణుపులకు చేరుకుంటుంది మరియు తరువాత ఊపిరితిత్తులలో లేదా ఇతర అవయవాలలో సీడ్ అవుతుంది. అవి రోగనిరోధక కణాల ద్వారా నాశనాన్ని తప్పించుకుంటాయి మరియు చాలా కాలం పాటు నిద్రాణంగా ఉంటాయి, మన రోగనిరోధక శక్తి బలహీనపడినప్పుడు వ్యాధికి కారణమవుతుంది.
TB నాడీ వ్యవస్థ, అస్థిపంజర వ్యవస్థ, శోషరస గ్రంథులు, ఉదరం, మూత్రపిండాలు మొదలైన ఇతర అవయవాలను ప్రభావితం చేస్తుంది. ఈ రూపాలన్నీ అంటువ్యాధి కాదు. క్రియాశీల ఊపిరితిత్తుల టీబీ ఉన్న వ్యక్తులు మాత్రమే సంక్రమణను ప్రసారం చేయగలరు. అయినప్పటికీ, వ్యాధి ఉన్న చాలా మంది వ్యక్తులు కనీసం 2 వారాల పాటు తగిన చికిత్స పొందిన తర్వాత బ్యాక్టీరియాను ప్రసారం చేయలేరు.
ధూమపానం (యాక్టివ్ మరియు పాసివ్), పొగాకు నమలడం, ఆల్కహాల్, పోషకాహార లోపం, మధుమేహం, హెచ్‌ఐవి, వృద్ధాప్యం, నిర్మాణ మరియు క్వారీ కార్మికులు, రద్దీ, టిబి రోగుల గృహ సంబంధాలు మొదలైనవి టిబి వ్యాధిని అభివృద్ధి చేసే ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉన్నాయి. 2 వారాల కంటే ఎక్కువ దగ్గు ఉన్న వ్యక్తి,
2 వారాల కంటే ఎక్కువ జ్వరం, గణనీయమైన బరువు తగ్గడం, హెమోప్టిసిస్ (రక్తం దగ్గు) మొదలైనవి మరియు ఛాతీ రేడియోగ్రాఫ్‌లో ఏదైనా అసాధారణత ఉంటే టీబీ కోసం మూల్యాంకనం చేయాలి. ఇలాంటి లక్షణాలు పిల్లలలో కూడా కనిపిస్తాయి, వీటిని తరచుగా నిర్లక్ష్యం చేస్తారు.
టీబీని గుర్తించడానికి డాక్టర్ సలహా మేరకు కఫం మైక్రోస్కోపీ లేదా RT PCR, ఛాతీ ఎక్స్- రే లేదా బయాప్సీ, అల్ట్రాసౌండ్ మొదలైన ఇతర పరిశోధనలు చేయాలి. పరీక్షలో పాజిటివ్ అని తేలితే ఆందోళన చెందాల్సిన అవసరం లేదు, మీ డాక్టర్ సూచించిన మందులను క్రమం తప్పకుండా తప్పకుండా వాడాలి. ఏవైనా దుష్ప్రభావాలు గమనించినట్లయితే వెంటనే నివేదించబడాలి. ఔషధాలను ఆపడం/క్రమరహితంగా ఉపయోగించడం ఔషధ నిరోధకత లేదా వ్యాధి పునఃస్థితికి దారితీస్తుంది. డ్రగ్ రెసిస్టెంట్ బాక్టీరియాకు ఎక్కువ మందులు, సుదీర్ఘ చికిత్స నియమాలు మరియు తక్కువ విజయవంతమైన రేట్లు అవసరమవుతాయి. అయితే బెడాక్విలిన్ మరియు డాలమానిడ్ వంటి కొత్త ప్రభావవంతమైన మందులు ఇంజెక్షన్-రహితంగా, అన్ని రకాల డ్రగ్ రెసిస్టెంట్-టిబికి మెరుగైన విజయవంతమైన రేటుతో అన్ని నోటి నియమావళికి దారితీశాయి.
టీబీ రోగులు మాస్క్ ధరించడం, కప్పులో కఫం పారవేయడం, దగ్గు మరియు ఏవైనా లక్షణాలు కనిపిస్తే ఇతరులకు సోకకుండా చూసుకోవాలి. టీబీ రోగుల యొక్క ప్రాథమిక పరిచయాలు టీబీ నివారణ చికిత్సను తీసుకోవాలి. చురుకైన టీబీ రోగులను ముందస్తుగా గుర్తించడం మరియు ఇతరులకు సోకకుండా లక్ష్యంతో ప్రభుత్వం జాతీయ టీబీ నిర్మూలన కార్యక్రమం (NTEP) కింద రోగులందరికీ కొత్త అత్యాధునిక రోగనిర్ధారణ సౌకర్యాలు మరియు చికిత్సతో ఉచితంగా ప్రయోగశాల సేవలను అందిస్తోంది. నిక్షయ కింద నమోదు చేసుకున్న టీబీ రోగుల పోషకాహారాన్ని మెరుగుపరచడానికి నెలవారీ, రూ. 500/- ప్రత్యక్ష ప్రయోజన బదిలీ అందించబడుతుంది. మంచి పోషకాహారం, అధిక ప్రోటీన్ ఆహారం, ధూమపానం మానేయడం, మద్యపానం మానేయడం మరియు మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తులలో బాగా నియంత్రించబడిన రక్తంలో చక్కెరలు చికిత్స ఫలితాలను గణనీయంగా మెరుగుపరుస్తాయి.
ప్రజలలో కొన్ని సాధారణ అపనమ్మకాలు ఉన్నాయి టీబీ నయం చేయలేనిది, చికిత్సకు మందులు రోగికి హాని కలిగించవచ్చు, టీబీ నపుంసకత్వము మరియు వంధ్యత్వానికి కారణమవుతుంది, టీబీ వంశపారంపర్యంగా వస్తుంది, అసురక్షిత లైంగిక పద్ధతుల ద్వారా వ్యాపిస్తుంది, హ్యాండ్‌షేకింగ్ మొదలైనవి రోగి వారి పరిస్థితిని రహస్యంగా ఉంచడానికి కారణమవుతాయి. వారి స్వంత కుటుంబ సభ్యులు కూడా దూరంగా ఉంటారనే భయంతో. ప్రజలు టిబిని కళంకం చేయడం మానేయాలి, టిబి గురించి మాట్లాడటం ప్రారంభించాలి, టిబి రోగులకు నైతిక మద్దతు ఇవ్వాలి, ఇతరులలో అవగాహన కల్పించాలి, అన్ని ప్రభుత్వ సేవలను ఉపయోగించుకోవాలి మరియు ఈ "నివారించదగిన మరియు నయం చేయగల" వ్యాధిని అంతం చేయడంలో పాల్గొనాలి.
క్లినికల్ కన్సల్టెంట్ క్లినికల్ & ఇంటర్వెన్షనల్ పల్మోనాలజిస్ట్
కిమ్స్ హాస్పిటల్స్, కొండాపూర్.
ప్రపంచ క్షయ (టీబీ) డే 2023 యొక్క థీమ్, టీబీని అంతం చేయడంలో సమర్థవంతమైన చర్యలను ప్రేరేపించడానికి మరియు ప్రోత్సహించడానికి ఇవ్వబడింది. COVID-19 వ్యాధి తర్వాత మరణానికి టీబీ రెండవ ప్రధాన అంటువ్యాధి కారణం. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రతిరోజు 30,000 మంది అనారోగ్యంతో బాధపడుతున్నారు మరియు 4400 మంది TBతో మరణిస్తున్నారు. మైకోబాక్టీరియం ట్యూబర్‌క్యులోసిస్ అనే బ్యాక్టీరియా వల్ల టీబీ వస్తుంది. ఊపిరితిత్తుల టీబీ ఉన్న వ్యక్తి దగ్గినప్పుడు, తుమ్మినప్పుడు, ఉమ్మినప్పుడు, నవ్వినప్పుడు లేదా మాట్లాడినప్పుడు అవి గాలిలోని చుక్కల ద్వారా వ్యాపిస్తాయి. పీల్చినప్పుడు బ్యాక్టీరియా హిలార్ శోషరస కణుపులకు చేరుకుంటుంది మరియు తరువాత ఊపిరితిత్తులలో లేదా ఇతర అవయవాలలో సీడ్ అవుతుంది. అవి రోగనిరోధక కణాల ద్వారా నాశనాన్ని తప్పించుకుంటాయి మరియు చాలా కాలం పాటు నిద్రాణంగా ఉంటాయి, మన రోగనిరోధక శక్తి బలహీనపడినప్పుడు వ్యాధికి కారణమవుతుంది.
TB నాడీ వ్యవస్థ, అస్థిపంజర వ్యవస్థ, శోషరస గ్రంథులు, ఉదరం, మూత్రపిండాలు మొదలైన ఇతర అవయవాలను ప్రభావితం చేస్తుంది. ఈ రూపాలన్నీ అంటువ్యాధి కాదు. క్రియాశీల ఊపిరితిత్తుల టీబీ ఉన్న వ్యక్తులు మాత్రమే సంక్రమణను ప్రసారం చేయగలరు. అయినప్పటికీ, వ్యాధి ఉన్న చాలా మంది వ్యక్తులు కనీసం 2 వారాల పాటు తగిన చికిత్స పొందిన తర్వాత బ్యాక్టీరియాను ప్రసారం చేయలేరు.
ధూమపానం (యాక్టివ్ మరియు పాసివ్), పొగాకు నమలడం, ఆల్కహాల్, పోషకాహార లోపం, మధుమేహం, హెచ్‌ఐవి, వృద్ధాప్యం, నిర్మాణ మరియు క్వారీ కార్మికులు, రద్దీ, టిబి రోగుల గృహ సంబంధాలు మొదలైనవి టిబి వ్యాధిని అభివృద్ధి చేసే ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉన్నాయి. 2 వారాల కంటే ఎక్కువ దగ్గు ఉన్న వ్యక్తి,
2 వారాల కంటే ఎక్కువ జ్వరం, గణనీయమైన బరువు తగ్గడం, హెమోప్టిసిస్ (రక్తం దగ్గు) మొదలైనవి మరియు ఛాతీ రేడియోగ్రాఫ్‌లో ఏదైనా అసాధారణత ఉంటే టీబీ కోసం మూల్యాంకనం చేయాలి. ఇలాంటి లక్షణాలు పిల్లలలో కూడా కనిపిస్తాయి, వీటిని తరచుగా నిర్లక్ష్యం చేస్తారు.
టీబీని గుర్తించడానికి డాక్టర్ సలహా మేరకు కఫం మైక్రోస్కోపీ లేదా RT PCR, ఛాతీ ఎక్స్- రే లేదా బయాప్సీ, అల్ట్రాసౌండ్ మొదలైన ఇతర పరిశోధనలు చేయాలి. పరీక్షలో పాజిటివ్ అని తేలితే ఆందోళన చెందాల్సిన అవసరం లేదు, మీ డాక్టర్ సూచించిన మందులను క్రమం తప్పకుండా తప్పకుండా వాడాలి. ఏవైనా దుష్ప్రభావాలు గమనించినట్లయితే వెంటనే నివేదించబడాలి. ఔషధాలను ఆపడం/క్రమరహితంగా ఉపయోగించడం ఔషధ నిరోధకత లేదా వ్యాధి పునఃస్థితికి దారితీస్తుంది. డ్రగ్ రెసిస్టెంట్ బాక్టీరియాకు ఎక్కువ మందులు, సుదీర్ఘ చికిత్స నియమాలు మరియు తక్కువ విజయవంతమైన రేట్లు అవసరమవుతాయి. అయితే బెడాక్విలిన్ మరియు డాలమానిడ్ వంటి కొత్త ప్రభావవంతమైన మందులు ఇంజెక్షన్-రహితంగా, అన్ని రకాల డ్రగ్ రెసిస్టెంట్-టిబికి మెరుగైన విజయవంతమైన రేటుతో అన్ని నోటి నియమావళికి దారితీశాయి.
టీబీ రోగులు మాస్క్ ధరించడం, కప్పులో కఫం పారవేయడం, దగ్గు మరియు ఏవైనా లక్షణాలు కనిపిస్తే ఇతరులకు సోకకుండా చూసుకోవాలి. టీబీ రోగుల యొక్క ప్రాథమిక పరిచయాలు టీబీ నివారణ చికిత్సను తీసుకోవాలి. చురుకైన టీబీ రోగులను ముందస్తుగా గుర్తించడం మరియు ఇతరులకు సోకకుండా లక్ష్యంతో ప్రభుత్వం జాతీయ టీబీ నిర్మూలన కార్యక్రమం (NTEP) కింద రోగులందరికీ కొత్త అత్యాధునిక రోగనిర్ధారణ సౌకర్యాలు మరియు చికిత్సతో ఉచితంగా ప్రయోగశాల సేవలను అందిస్తోంది. నిక్షయ కింద నమోదు చేసుకున్న టీబీ రోగుల పోషకాహారాన్ని మెరుగుపరచడానికి నెలవారీ, రూ. 500/- ప్రత్యక్ష ప్రయోజన బదిలీ అందించబడుతుంది. మంచి పోషకాహారం, అధిక ప్రోటీన్ ఆహారం, ధూమపానం మానేయడం, మద్యపానం మానేయడం మరియు మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తులలో బాగా నియంత్రించబడిన రక్తంలో చక్కెరలు చికిత్స ఫలితాలను గణనీయంగా మెరుగుపరుస్తాయి.
ప్రజలలో కొన్ని సాధారణ అపనమ్మకాలు ఉన్నాయి టీబీ నయం చేయలేనిది, చికిత్సకు మందులు రోగికి హాని కలిగించవచ్చు, టీబీ నపుంసకత్వము మరియు వంధ్యత్వానికి కారణమవుతుంది, టీబీ వంశపారంపర్యంగా వస్తుంది, అసురక్షిత లైంగిక పద్ధతుల ద్వారా వ్యాపిస్తుంది, హ్యాండ్‌షేకింగ్ మొదలైనవి రోగి వారి పరిస్థితిని రహస్యంగా ఉంచడానికి కారణమవుతాయి. వారి స్వంత కుటుంబ సభ్యులు కూడా దూరంగా ఉంటారనే భయంతో. ప్రజలు టిబిని కళంకం చేయడం మానేయాలి, టిబి గురించి మాట్లాడటం ప్రారంభించాలి, టిబి రోగులకు నైతిక మద్దతు ఇవ్వాలి, ఇతరులలో అవగాహన కల్పించాలి, అన్ని ప్రభుత్వ సేవలను ఉపయోగించుకోవాలి మరియు ఈ "నివారించదగిన మరియు నయం చేయగల" వ్యాధిని అంతం చేయడంలో పాల్గొనాలి.